อยุธยาเป็นเมืองท่องเที่ยวที่มีประวัติศาสตร์และเรื่องราวน่าสนใจมากมาย แต่คนส่วนใหญ่จะให้ความสนใจเกี่ยวกับโบราณสถานที่ถูกพม่าเผาทำลาย มากกว่าประวัติศาสตร์และความเป็นมา
วันนี้ผู้เขียนจะขอพาย้อนรอยประวัติศาสตร์เมืองอยุธยาที่เชื่อว่าหลายๆคนยังไม่เคยทราบมาก่อน
การเป็นราชธานีเก่า
อยุธยาเป็นราชธานีเก่าแก่ของสยามประเทศ ยาวนานกว่า 417 ปี ราชวงศ์ที่ปกครองอยุธยาประกอบด้วยราชวงศ์อู่ทอง ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ราชวงศ์สุโขทัย ราชวงศ์ปราสาททอง และราชวงศ์บ้านพลูหลวง มีกษัตริย์ปกครองรวมทั้งสิ้น 33 พระองค์ โดยมี ปฐมกษัตริย์ คือ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง)
สถานที่ท่องเที่ยวส่วนใหญ่เป็นโบราณสถาน
สถานที่ท่องเที่ยวของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ที่เป็นโบราณสถาน ได้แก่ วัด และพระราชวังต่างๆ
พระราชวังในจังหวัดพระนครศรีอยุธยามีอยู่ 3 แห่ง คือ พระราชวังหลวง วังจันทรเกษมหรือวังหน้า และวังหลัง ส่วนวังและพระตำหนัก ซึ่งเป็นที่สำหรับเสด็จประพาส ได้แก่ พระราชวังบางปะอิน ในเขตอำเภอบางปะอิน และตำหนักนครหลวง ในเขตอำเภอนครหลวง
สถานที่ท่องเที่ยวซึ่งเป็นวัดโบราณ ได้แก่ วัดพระราม วัดบรมพุทธาราม วัดพระศรีสรรเพชญ วัดสุวรรณดาราราม วัดพุทไธศวรรย์ วัดหน้าพระเมรุ วัดมเหยงคณ์ วัดใหญ่ชัยมงคล วัดพนัญเชิง วัดกุฏีดาว วัดราชบูรณะ วัดมหาธาตุ วัดธรรมิกราช และวัดมงคลบพิตร
เมืองมรดกโลก
อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาได้จดทะเบียนเป็นมรดกโลกจากองค์การยูเนสโกภายใต้ชื่อ “นครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาและเมืองบริวาร” เมื่อปี พ.ศ. 2534 ข้อกำหนดและหลักเกณฑ์การพิจารณาที่ทำให้พระนครศรีอยุธยาเป็นมรดกโลก ได้แก่ “เป็นสิ่งที่ยืนยันถึงหลักฐานของวัฒนธรรมหรืออารยธรรมที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันหรือว่าที่สาบสูญไปแล้ว”
ตัวเมืองมีสภาพเป็นเกาะ
พระนครศรีอยุธยา มีแม่น้ำสายใหญ่ไหลผ่าน 3 สาย คือ แม่น้ำเจ้าพระยาไหล ผ่านทางด้านทิศตะวันตกและทิศใต้ แม่น้ำป่าสักไหลผ่านทางทิศตะวันออก และแม่น้ำลพบุรี (ปัจจุบันเป็น คลองเมือง)ไหลผ่านทางด้านทิศเหนือ แม่น้ำสามสายนี้ไหลมาบรรจบกันโอบล้อมรอบพื้นที่ของตัวเมืองพระนครศรีอยุธยา ทำให้ตัวเมืองมีลักษณะเป็นเกาะ
จังหวัดที่ไม่มีอำเภอเมือง
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นจังหวัดเดียวในประเทศไทยที่ไม่มีอำเภอเมือง มีอำเภอพระนครศรีอยุธยาเป็นศูนย์กลางการบริหารจัดการด้านต่างๆ ชาวบ้านโดยทั่วไปนิยมเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “กรุงเก่า” หรือ “เมืองกรุงเก่า”
ประวัติศาสตร์และเรื่องราวที่น่าสนใจของจังหวัดพระนครศรีอยุธยายังมีอีกมากมาย โดยเฉพาะการทัวร์ทำบุญ 9 วัดภายในวันเดียว ซึ่งนักท่องเที่ยวและผู้แสวงบุญส่วนใหญ่นิยมใช้เส้นทางทัวร์ไหวพระ 9 วัดภายในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพราะนอกจากการเดินทางสะดวกสบายไม่ไกลจากกรุงเทพมหานครแล้ว วัดสำคัญต่างๆยังอยู่ไม่ไกลกันนักทำให้นักท่องเที่ยวสามารถไหว้พระได้ครบ 9 วัดภายในวันเดียว